سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا VC که مخفف Venture capital است و از آن با عنوان «سرمایه‌گذاری جسورانه» نیز نام می‌برند، این نوع سرمایه‌گذاری، توسط فردی به نام جین وایتر در سال ۱۹۳۹ برای اولین‌بار در همایش عمومی انجمن بانکداران آمریکایی بکار گرفته شد. در ابتدای شکل گرفتن، بیشتر این سرمایه‌گذاری توسط افراد ثروتمند صورت می‌گرفت؛ اما با مدرن شدن سرمایه‌گذاری پرخطر، این روش سرمایه‌گذاری به تجارتی مستقل تبدیل شد و شرکت‌های تخصصی در این زمینه به وجود آمدند.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر عبارت است از تأمین سرمایه برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای نوپا (استارتاپ‌ها) و کارآفرین که مستعد جهش و رشد ارزش هستند. این شرکت‌ها در مراحل ابتدایی رشد و تکامل اقتصادی خود، موردتوجه سرمایه‌گذارانی هستند که با واردکردن سرمایه، شکاف سرمایه و کمبود نقدینگی شرکت‌های کارآفرین را جبران کرده و در گروه سهام‌داران آن‌ها قرار می‌گیرند.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر با مدیریت فعالانه، برنامه‌ریزی و انتقال تجارب در افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. رونق و توسعه فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر موتور محرکه و محور اصلی رشد محصولات جدید و نوآوری در عرصه فناوری است.
شرایط شرکت‌های سرمایه‌پذیر
شرکت‌های VC عموماً در شرکت‌هایی که به تکنولوژی و محصولی جدید یا روش کاری جدید دست پیدا کرده باشند، و یا روش و خدمتی را به شیوه‌ای نوین ارائه نمایند سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سرمایه‌گذاران در ازای پولی که سرمایه‌گذاری می‌کنند، سهام آن شرکت را دریافت نموده و از این طریق خلق ثروت می‌کنند.
اگرچه ماهیت و شهرت اصلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر، حضور و مشارکت در صنایع نوپا، جدید و پرریسک است، اما گاهی هم شرکت‌هایی که در دیگر مرحله چرخه حیات خود هستند، متقاضی جذب سرمایه خطرپذیر می‌شوند.
ویژگی شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) چیست؟
1-مشارکت در مدیریت شرکت‌ها
سرمایه‌گذارانی که در این قالب‌ها قرار می‌گیرند عموماً دارای تجربه و شم اقتصادی بالا هستند و باتکیه‌بر این دو در مدیریت شرکت‌های سرمایه‌پذیر نوپا واردشده و برای آن‌ها ایجاد ارزش افزوده می‌کنند.
2- ارزیابی همه‌جانبه
معمولاً این سرمایه به شرکت دانش‌بنیانی تزریق می‌شود که پیش‌بینی می‌شود در آینده رشد سریعی خواهد داشت؛ اما در این میان باید همه جوانب ازجمله وضعیت اقتصادی، وضعیت بازار و… را در نظر گرفت.
3- خطرپذیری
یکی از اساسی‌ترین ویژگی‌های این صندوق‌ها خطرپذیری بالا در آن‌ها است.
4- مشارکت در مالکیت شرکت‌ها
زمانی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در مالکیت شرکت‌ها سهیم می‌شوند از هر ابزاری برای کمک به موفقیت این شرکت‌ها بهره می‌برند. این امر منجر به تلفیق دانش کارآفرینان و تجربه صاحبان این سرمایه خواهد شد.
5- دیدگاه بلندمدت
باتوجه‌به پذیرش ریسک در این نوع سرمایه‌گذاری، دیدگاه کوتاه‌مدت، این صندوق‌ها را از اهداف اصلی‌شان دور می‌کند؛ بنابراین داشتن دیدگاه بلندمدت برای کسب سود یکی از مهم‌ترین ویژگی این صندوق‌ها است.
انواع نمونه قرارداد سرمایه‌گذاری خطرپذیر
قراردادهای سهامی (Equity)
این قرارداد از رایج‌ترین نمونه قراردادها در این نوع سرمایه‌گذاری است. در این مدل، یک استارتاپ سرمایه‌ای را از شرکت سرمایه‌گذار می‌گیرد و به‌ازای آن، سهامی را به سرمایه‌گذار واگذار می‌کند. به‌عنوان‌مثال در مقابل مبلغ ۲۰۰ میلیون سرمایه، برای ۶ ماه می‌توان ۲۰ درصد از سهام را به سرمایه‌گذار واگذار کرد.
قرارداد قرض قابل تبدیل به سهام (Convertible)
وام قابل تبدیل به سهام یک بدهی کوتاه‌مدت است که به سهام تبدیل می‌شود. در سرمایه‌گذاری اولیه بر روی استارتاپ‌ها این بدهی به طور معمول و خودکار به سهام ممتاز تبدیل می‌شود. درواقع سرمایه‌گذار مبلغی را به‌صورت وام به آن‌ها واگذار می‌کند و در مقابل به‌جای پس گرفتن این پول به همراه سود آن، بخشی از سهام آن کسب‌وکار را بسته به شرایط موجود در این قرارداد در قالب سهام ممتاز در اختیار می‌گیرد.
قرارداد حق الامتیاز (Royalty)
این مدل قرارداد برای استارتاپ‌هایی کاربرد دارد که در زمان کوتاه و سریعی به فروش برسد، در این روش قرارداد به این صورت است که سرمایه‌گذار، ما به‌ازای پول را سهام می‌گیرد و این حق را دارد که از فروش محصول برداشت کند و به‌ازای آن سهام را با قیمتی ازپیش‌تعیین‌شده که نرخ مورد انتظار سرمایه‌گذار از سود را برآورده کند، به استارتاپ بازگرداند.
شروع داستان گروه سرمایه‌گذاری پرسال به سال 1397 بازمی‌گردد؛ همکاری با یکی از شرکت‌های مطرح در نوآوری بین‌المللی، شرکت اتریشی WhatAVenture. پس از تجارب هلدینگ پرسال در تعامل با فعالان داخلی و بین‌المللی حوزه نوآوری و اقدامات صورت‌گرفته در بخش شتابدهی استارتاپ‌ها، گروه سرمایه‌گذاری پرسال با تیمی مجرب به‌عنوان یک سرمایه‌گذار شرکتی متعلق به گروه پرسال در پاییز 1398 آغاز به کارکرد.
نتایج تأسیس این عضو جدید هلدینگ پرسال در مدت‌زمان کوتاه حضور در اکوسیستم استارتاپی کشور، باعث شده بتوان از پرسال به‌عنوان یکی از سرمایه‌گذاران خطرپذیر شرکتی جوان، آینده‌دار و دارای برنامه در زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور نام برد.
اگر صاحب ایده و استارتاپی هستید و به دنبال سرمایه‌گذار می‌گردید، به سایت گروه سرمایه‌گذاری پرسال سر بزنید.
