اکتشاف حرفهای و اصولی حوزه معدن و مواد معدنی در ایران بهصورت علمی از سال 1318 شروع شده و ایران باوجوداینکه حدود 1% جمعیت دنیا و تقریباً 1% مساحت جهان را دارا است حدود 7% منابع معدنی دنیا را در اختیار دارد و با داشتن نزدیک به 70 نوع ماده معدنی در بین کشورها دنیا از حیث میزان ذخایر اکتشافی معدنی، در بین 15 کشور اول دنیا قرار دارد، با همه اینها سهم معدن در تولید ناخالص داخلی زیر 1 درصد است و این نشان میدهد از ظرفیتهای معدنی کشور بهدرستی استفاده نشده و اقتصاد کشور آنچنانکه باید از بخش معدن بهرهمند نشده است.
ازآنجاییکه استفاده از ظرفیتهای اکتشافات حوزه معدن یکی از مهمترین راههای بهبود و رشد اقتصادی کشور است، نقش معادن در تولید ناخالص ملی، مستلزم گسترش اکتشافات مواد معدنی است.
یکی از بزرگترین مسائل بخش معدن کشور، عدم سرمایهگذاری در بخش اکتشاف مواد معدنی است و عدم انجام صحیح فعالیتهای اکتشافی باعث ازدسترفتن فرصتهای بیشماری برای رشد و توسعه بخش معدن و اقتصاد کشور شده است که در صورت توجه به اکتشاف و داشتن استراتژی درست در این زمینه، این بخش میتواند با تکمیل زنجیره ارزش معدن، علاوه بر اشتغالزایی، ارزش افزوده بالایی نیز تولید کند و در نهایت سهم خود را در رشد اقتصادی کشور ایفا نماید.
در حال حاضر شناسایی و اکتشاف مواد معدنی خصوصاً برای کانسارهای پلیمتال فقط با درنظرگرفتن رخنمونهای سطحی بسیار دشوار است، چراکه اکثر ذخایر معدنی سطحی رو به اتمام است، با گذشت زمان و مصرف منابع معدنی سطحی که با فناوری اکتشافی ساده قابلشناسایی بودند میبایست به دنبال پیداکردن روشها و فناوریهای اکتشافی پیشرفتهتری بود تا بتوان ذخایر عمیقتر و پنهان را شناسایی کرد و از این طریق بتوان پاسخگوی نیازهای بشر در آینده بود. این مهم مستلزم بهکارگیری تجهیزات و تکنولوژی پیشرفتهتر و استفاده از روشهای نوین در اکتشاف مواد معدنی، دانش استفاده از این تجهیزات و علم بهروز زمینشناسی و اکتشاف است.
مراحل مختلف اکتشاف مواد معدنی شامل موارد زیر است:
-
شناسایی شامل انجام مطالعات اولیه و دورسنجی (remote sensing) ، تهیه اطلاعات پایه زمینشناسی، بررسی و تهیه نقشههای زمینشناسی جهت شناسایی بخشهای مستعد جهت ادامه فعالیتهای اکتشافی
- پیجویی که شامل بازدید میدانی و اکتشاف در مناطق امیدبخشی است که در مرحله شناسایی تعیین شده است.
-
اکتشافات عمومی که در مناطق اولویت داری که در مرحله پیجویی م