پلی بوتادین رابر (PBR) یکی از اولین الاستومرها یا لاستیک‌هایی بود که در سال 1910 اختراع شد. این لاستیک مصنوعی حاصل پلیمریزاسیون استایرن بوتادین است و ازآنجایی‌که مقاومت آن در برابر کشش و سایش بسیار خوب است، در صنایع تایر سازی استفاده می‌شود. پرسال یکی از بزرگترین واردکنندگان PBR در کشور است.

PBR گاهی نیز به‌عنوان یک ماده افزودنی به سایر پلاستیک‌ها بکار می‌رود تا مقاومت آن‌ها را نسبت به ضربه بیشتر کند. جالب است بدانید که پلی بوتادین رابر حدود یک‌چهارم از مصرف جهانی لاستیک‌های مصنوعی را در دنیا تشکیل می‌دهد.

مهم‌ترین ویژگی محصولات پلی بوتادین رابر انعطاف‌پذیری بالای آنهاست که باعث کاربرد بالای آن‌ها می‌شود. گاهی این خاصیت آن‌ها بیشتر از لاستیک‌های طبیعی است. پلی بوتادین رابرهایی که استحکام کششی پایینی دارند را می‌توان به جای لاستیک طبیعی (NR) و لاستیک بوتادین استرین (SBR) نیز استفاده کرد.

کاربرد پلی بوتادین رابر

از پلی بوتادین رابر (PBR) به دلیل مقاومت در برابر سایش و ترک‌خوردگی و درعین‌حال کشسانی بالا در تولید محصولات زیر استفاده می‌شود:

• تسمه نقاله
• تایر خودرو
• تسمه V
• توپ گلف
• تولید شیلنگ
• تولید کفه کفش طبی
• تولید لاستیک هواپیما
• عایق سیم و کابل

به‌طور کلی می‌توان گفت پلی بوتادین رابر یکی از مهم‌ترین مواد در صنایع لاستیک‌سازی محسوب می‌شود.

انواع PBR

پلی بوتادین رابر بر اساس نوع کاتالیستی که در آن به کار می‌رود به چهار دسته تقسیم می‌شود:

• پلی بوتادین با cis بالا (High cis polybutadiene)

این نوع پلی بوتادین رابر بیش از 92 درصد cis و کم‌تر از 4 درصد وینیل دارد که با استفاده از کاتالیست Ziegler–Natta و بر اساس فلزات واسطه تولید می‌شود و خواص آن، بسته به این فلز واسطه کمی متفاوت است.

پلی بوتادین رابر 1220 و نیز C1220 و 1202 در این دسته قرار می‌گیرد. این نوع از پلی بوتادین دارای خاصیت کشسانی، انعطاف و مقاومت خوب نسبت به سایش است و نیاز به درجه حرارت بالا دارد و از آن برای ساخت شیلنگ، اسباب‌بازی، تجهیزات پزشکی، کشف، کمربند و غیره استفاده می‌شود.

• پلی بوتادین با cis پایین (Low cis polybutadiene)

این نوع پلی بوتادین رابر با کاتالیزوری مثل آلکیل لیتیم (مثل بوتیلیوم)، پلی بوتادین low cis تولید می‌کند که دارای 36 % cis و 54 درصد ترانس و 10 درصد وینیل است.

این ماده دارای ویژگی‌هایی مثل مقاومت در برابر ضربه، حرارت و مواد شیمیایی است و انعطاف خوبی دارد. به همین دلیل می‌توان از آن در ساخت لاستیک، شیلنگ، اسباب‌بازی، چسب، کفه کفش و غیره استفاده کرد.

• پلی بوتادین با وینیل بالا (High vinyl polybutadiene)

بیش از 70 درصد این ماده را وینیل تشکیل می‌دهد که در ترکیب با پلی بوتادین با cis بالا در تایرها به کار می‌رود. این ماده با کاتالیست آلکیل لیتیوم تولید می‌شود.

این نوع پلی بوتادین علاوه بر مقاومت در برابر سایش، حرارت و مواد شیمیایی، دارای انعطاف‌پذیری خوب در دمای پایین و هیسترزیس کم است که باعث شده گزینه خوبی برای استفاده در آج لاستیک، چسب‌ها، روکش کابل، شیلنگ و نظایر آن باشد.

• پلی بوتادین با ترانس بالا (High trans polybutadiene)

این نوع پلی بوتادین با بیش از 90 درصد ترانس تولید می‌شود و کاتالیزورهای آن شبیه حالت پلی بوتادین با cis بالاست. این ماده دارای استحکام کششی بالا، مقاومت در برابر مواد شیمیایی، حلال‌ها و نیز انعطاف‌پذیری خوب است. به همین دلیل از این نوع PBR برای پیشران موشک‌، الاستومر، درزگیر، پوشش و چسب‌ها استفاده می‌شود.