علت ماندگاری چوب در ساختمان سازی چیست؟
چوب یک منبع طبیعی و تجدیدپذیر است که علیرغم ظهور فلزات و محصولات مهندسی شده مختلف، همچنان در عرصههای مختلف ساختمان سازی؛ از اسکلتبندی گرفته تا ساخت تیرچه، سقف، کفپوش و غیره از آن استفاده میکنند. مزایای زیست محیطی و عملکرد منحصربهفرد چوب، این محصول را به انتخابی بینظیر برای سازندگان و معماران در سراسر جهان تبدیل کردهاست. چوب مادهای قابل بازیافت است که میتواند کربن را به خوبی جذب نماید. از سوی دیگر چوب از استحکام کششی و مقاومت حرارتی قابل توجهی برخوردار است. مجموع این ویژگیها و سایر مزایایی که در ادامه این مقاله از «پرسال» به آنها اشاره خواهیم کرد، باعث شده تا چوب در رده مصالح پایدار در صنعت ساختوساز قرار گیرد.
چرا در ساخت ساختمان ها از چوب استفاده میکنند؟
چوب مصالح ساختمانی جدیدی نیست، بلکه هزاران سال است که برای ساخت انواع سازههای ساختمانی و غیر ساختمانی از آن استفاده میکنند، اما سوال اینجاست که با وجود مصالح مدرن جدید، چه چیزی باعث پایداری چوب در صنعت ساختوساز شدهاست؟ پاسخ این پرسش در ویژگیهای منحصربهفرد چوب است:
- استحکام کششی بالا: اگرچه چوب یک مصالح ساختمانی سبک وزن است، اما در مورد طول شکستن (یا طول خود نگهدارنده) حتی از فولاد نیز بهتر عمل میکند. ساختار الیاف مانند چوب باعث شده تا مقاومت کششی این محصول (در جهت الیافش)، به حدود 120 مگاپاسکال برسد. این مقدار نشان میدهد که چوب در مقایسه با مصالح دیگری مثل بتن (حداکثر 90 مگاپاسکال) و فولاد (حدود 480 مگاپاسکال) عملکرد مقاومتی بالاتری دارد.
- مقاومت الکتریکی و حرارتی: چوب خشک کن رفته به خصوص در رطوبت زیر ۷ درصد، به قابلیتهای بالایی از نظر الکترونیکی و حرارتی میرسد. اگرچه خود چوب به طور طبیعی یک عایق حرارتی و الکتریکی به حساب میآید، اما فرآوری آن به تقویت این ویژگیها کمک میکند. ساختار چوب شامل حفرههای ریز است که مانع از جابهجایی سریع گرما میشود. فرآیندهایی مانند ترموو سازی نیز میتوانند خواص عایق حرارتی چوب را بهبود بخشند. قابلیت عایق حرارتی چوبهای اصلاح شده تا شش برابر آجر، 15 برابر بتن و 400 برابر بیشتر از فولاد است.
- جذب صدا: چوب به جای بازتاب یا تقویت صدا، آن را جذب میکند. ساختار متخلخل چوب نه تنها آن را به یک عایق حرارتی تبدیل کرده، بلکه در حوزه جذب و کاهش امواج صوتی نیز توانا کردهاست. این ویژگی چوب، استفاده از این محصول را برای به حداقل رساندن اکو در فضاهای نشیمن یا اداری ایدهآل میکند.
- جذابیت بصری: تنوع بیشمار گونههای درختی در جهان باعث شده تا چوب از نظر جذابیتهای بصری همانند یک اثر هنری عمل کند. رنگ و بافت چوب به زیبایی فضا کمک نموده و حسهای متفاوتی را به مخاطب القا میکند، مثلا چوبهای روشن مانند چوب
- روسی حس آرامش و صمیمیت و چوبهای تیره مثل گردو، گرما و اصالت را در چشم مخاطب متبادر میسازند.
- تجدید پذیری: برخلاف بتن یا سایر فلزات، چوب یک مصالح ساختمانی تجدیدپذیر است که میتواند از طریق فرآیندهای طبیعی مانند کاشت مجدد و برنامههای مدیریت جنگل، مجددا رشد کند. همچنین چوب قادر است به طور طبیعی و کارآمد دی اکسید کربن را از محیط حذف نماید. چوب در مقایسه با مصالحی مثل: آلومینیوم، فولاد، بتن و پلاستیک، ترکیبات آلی فرار (VOCs) و گازهای خروجی دی اکسید کربن کمتری را منتشر میکند (به جز در مورد چوبهای مهندسی شده یا محصولات چوبی کامپوزیت). همچنین، پروسه پردازش چوب نسبت به بسیاری از دیگر مصالح آسانتر است که این ویژگی کمک میکند تا ضایعات آب و اثرات زیست محیطی مخرب کمتری ایجاد شود. بسیاری از کارخانههای تولیدکننده چوب از محصولات جانبی چوب (تراشه، پوست و غیره) به عنوان سوخت زیستی برای تأسیسات خود استفاده می کنند که این امر منجر به کاهش بار سوخت فسیلی در فرآیند تولید میشود.
- بهرهوری انرژی: چوب به دلیل ساختار سلولی طبیعی خود از درجه عایق بالاتری نسبت به فولاد و پلاستیک برخوردار است. این بدان معناست که خانهها و ساختمانهای چوبی به انرژی کمتری برای حفظ گرمایش و سرمایش نیاز دارند.
- تجزیه پذیری: یکی از بزرگترین چالشهای بسیاری از مصالح ساختمانی از جمله: بتن، فلز و پلاستیک، طولانی بودن پروسه تجزیه آنها در طبیعت است. این در حالی است که چوب قابلیت تجزیه پذیری بالایی دارد و در یک چرخه طبیعی به سرعت به خاک بازمیگرد.
- انعطافپذیری بالا: چوبهای مختلف، بسته به نوع و ساختارشان، درجات متفاوتی از انعطافپذیری را نشان میدهند. به عنوان مثال، چوب نرم معمولا منعطفتر از چوب سخت است. این ویژگی کمک میکند تا چوب در برابر خم شدن و ضربه عملکرد قابل قبولی داشتهباشد و به راحتی نشکند.
- وزن سبک: چوب از نظر وزن به سه دسته؛ سبک، متوسط و سنگین تقسیمبندی میشود، اما جالب است بدانید که حتی چوبهای سنگین نیز در مقایسه با بسیاری از مصالح دیگر، در دسته مصالح سبک وزن قرار میگیرند. در نتیجه، چوب پروسه حملونقل راحتتری دارد و سریعتر نصب میشود.
آیا از هر نوع چوبی میتوان در صنعت ساخت و ساز استفاده کرد؟
واقعیت این است که الوار درختان گوناگون، از نظر ویژگیهای مکانیکی، فیزیکی و جلوههای بصری قابلیتهای یکسانی ندارند. بنابراین، از هر نوع چوبی نمیتوان برای ساخت ساختمان و طراحی دکوراسیون داخلی و خارجی استفاده کرد. بهترین چوب برای استفاده در صنعت ساختمان سازی باید در برابر رطوبت و عناصر مخرب محیطی مثل نفوذ حشرات، حرارت بالا و … مقاوم باشد. همچنین چوبهای مورد استفاده در این صنعت باید بتوانند بارهای جانبی مختلف را به خوبی تحمل کنند و مانع از فرو ریختن سازه شوند. مقاومت در برابر آتش دیگر ویژگی مهمی است که انواع چوب را برای استفاده در پروسه ساختوساز متمایز میکند. باتوجه به این ویژگیها و با در نظر گرفتن نیازهای خاص هر پروژه میتوان گفت که چوبهای زیر جزو بهترین نمونههای موجود برای اسکلتبندی ساختمان و استفاده در سایر بخشهای یک سازه هستند:
- چوب روسی: چوبهای روسی مثل: چوب یولکا، چوب ساسنا، چوب نراد و … جزو بهترین نمونههای بازار برای استفاده در پروژههای ساختمانی هستند. این نوع چوب به دلیل سبکی و ضریب الاستیسیته بالا، گزینهای مناسب برای ساخت اسکلتهای ساختمانی، سقف، کف و دیوارها به شمار میآید. چوب روسی به راحتی برش خورده و قابل شکلدهی و سوراخ کاری است. همچنین، این نوع چوب عموما از منابع پایدار برداشت میشود، به همین علت به حفظ محیط زیست کمک میکند. از آنجاییکه چوبهای روسی در برابر رطوبت عملکردی معمولی دارند، سازندگان تلاش میکنند تا از نمونههای ضدآب آن در پروژههای ساختمانی استفاده کنند.
- چوب ترمووود: این چوب اصلاح شده حرارتی، یکی از محبوبترین چوبها در صنعت ساختمان سازی است، زیرا فرآیند ترموو باعث شده تا چوب ترمووود در برابر اشعه خورشید مقاومت خوبی از خود نشان دهد و دچار تغییر رنگ نشود. همچنین، این چوب از نظر ویژگیهای رطوبتی نیز عملکرد بسیار خوبی دارد، به طوریکه در برابر هرگونه انقباض و تورم ثبات ابعادی خود را حفظ مینماید. چوب ترموود در برابر نفوذ حشرات و آفات گوناگون نیز بسیار مقاوم است. این چوب در مقایسه با بسیاری از دیگر چوبها دارای طول عمر بالاتری است که این امر هزینههای تعمیر و نگهداری سازه را کاهش میدهد. چوب ترموود را به راحتی میتوان با سایر مصالح ترکیب کرد. به همین دلیل از چوب ترموود در انواع پروژههای ساختمانی و دکوراسیون داخلی، به خصوص اجرای نمای خارجی ساختمانها استفاده میکنند.
- چوب افرا: چوب افرا محصولی مقاوم در برابر رطوبت و پوسیدگی است، به همین علت سازههای ساخته شده با این چوب برای سالها بدون آسیب باقی میمانند. چگالی بالا و سختی چوب افرا آن را به انتخابی ایدهآل برای ساخت ساختمانهای مقاوم در برابر صدمات فیزیکی تبدیل کردهاست. همچنین، استفاده از چوب افرا در سازههای بزرگ و کوچک به اطمینان از ایمنی ساختمان کمک میکند. نما و دیوارهای ساخته شده با چوب افرا جلوهای گرم و جذاب به فضا میبخشند.
- چوب راش: رنگ گرم و بافت یکنواخت چوب راش، موجب تقویت جذابیت بصری فضاهای داخلی میشود. همچنین، دانسیته بالا، قابلیت خمش و برشکاری آسان چوب راش، باعث شده تا به وفور از آن در ساخت کفپوشها، روکشها، دربها و پنجرههای ساختمانی استفاده کنند. مقاومت و دوام بالای چوب راش آن را به گزینهای مناسب در ساخت تیرکهای سازهای تبدیل نمودهاست.
بیشتر بخوانیم! بهترین چوب برای نمای ساختمان
جمع بندی
همانطور که در این مقاله اشاره کردیم، قرنهاست که از چوب به دلیل ویژگیهای منحصربهفردی چون: قابلیت تجزیهپذیری، ذخیره کربن، امکان بازیافت، انعطافپذیری بالا، مقاومت الکتریکی و حرارتی، وزن مناسب و امکان تجدیدپذیری در صنعت ساختمان سازی استفاده میکنند. علاوهبر مزایای نامبرده، مطالعات علمی نشان دادهاند که استفاده از متریالهای طبیعی مانند چوب در طراحی داخلی و خارجی ساختمانها اثرات روانی و فیزیکی مثبتی بر مخاطب دارند. مجموع این عوامل باعث شده تا چوب به عنوان یک نوع مصالح ساختمانی پایدار، کاربردی، اصیل و زیبا شناخته شود. البته نباید فراموش کرد که انتخاب چوب باکیفیت بالا و مناسب مانند چوبهای: پلای وود، چوب روسی، ترمووود، افرا، راش و … مستقیما بر استحکام و طول عمر سازه تأثیر میگذارند. شما عزیزان میتوانید بهترین نوع این چوبها را با قیمت رقابتی و کیفیت تضمین شده از ما (شرکت بازرگانی پرسال) بخرید.
