پودر جاذب که به آن SAP یا سیلیکاژل نیز گفته می‌شود، به دلیل تمایل باورنکردنی‌اش به آب و محلول‌های مبتنی بر آن، کاربردهای فراوانی در بازار تولیدات تجاری و صنعتی دارد. این پودر ارزشمند یک محصول همه کاره است که آب و مایعات دیگر را در عرض چند ثانیه جذب نموده و آن را به ماده‌ای ژل مانند تبدیل می‌کند. پودر جاذب رطوبتی، حتی زمانی که تحت فشار متوسط قرار می‌گیرد نیز مایعات و رطوبت جذب شده را به طور ایمن حفظ می‌کند به این علت صنعتگران و مهندسین در هر زمینه‌ای که نیاز به مدیریت مایعات باشد از آن استفاده می‌کنند.
SAPها از پلیمرهای خشک شده ساخته می‌شوند و ظرفیت جذب مقادیر بسیار زیادی مایع را در مقایسه با جرم خود دارند به طوریکه تنها 10 گرم از این پودر می‌تواند به سرعت تا 1 لیتر آب را جذب نماید. پودر جاذب به صورت الیاف و یا گرانول‌های سفید رنگ به بازار عرضه شده و در سطح وسیعی از صنایع اعم از؛ محصولات بهداشتی، کشاورزی، مهندسی عمران، علوم خاک، پزشکی، تثبیت ضایعات و غیره به کار برده می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این ماده و کارآیی آن در صنایع گوناگون، مطالعه این مقاله از پرسال را از دست ندهید.
پودر جاذب چگونه ساخته می‌شود؟
ترکیبات اصلی پودر جاذب شامل اسید اکریلیک، هیدروکسید سدیم (یا یک عامل خنثی کننده مشابه) و آب به اضافه یک اتصال دهنده متقاطع است که مجموعه آن‌ها پلی را تشکیل می‌دهند که به واسطه آن یک زنجیره پلیمری به دیگری متصل می‌گردد. این محلول ترکیبی، تحت فرآیند پلیمریزاسیون، شبکه‌های سه بعدی زنجیره‌های پلیمری را می‌سازند.
این حصارهای زنجیره‌ای بسیار انعطاف‌پذیر هستند، از این‌رو قبل از جذب آب منقبض شده و هنگامی که آب به زنجیره‌های پلیمری آن‌ها نفوذ می‌کند منبسط می‌شوند و آب را به دام می‌اندازند، به همین علت است که پودر جاذب می‌تواند به اندازه ۳۰ تا ۶۰ برابر وزن خود آب و مایعات جذب نماید. دو ماده پلی آکریلات سدیم و یا پتاسیم، مبنا و پایه اکثر پودرهای جاذب است. این پودر عموما دارای ذرات گرانولی سفید رنگ بوده و غیر سمی است. موارد زیر جزو ویژگی‌های بارز پودر جاذب هستند:
- قدرت جـذب ۵۰۰ تـا ۶۰۰ برابر وزن خود
- قابلیت جذب آب و انواع مایعات با سرعتی کمتر از ۳۰ ثانیه
- غیر سمی و بی‌خطر
- قابل استفاده در انواع محصولات سلولزی، فرآیندهای شیمیایی و صنعتی
- سازگار با محیط زیست و قابل تبدیل به کمپوست
- دارای تأییدیه مصرف از سازمان‌های معتبر جهانی
کاربردهای پودر جاذب در صنایع مختلف
ماهیت و ویژگی‌هایSAP ها این ماده را به یک محصول چندمنظوره و اثربخش در بسیاری از رشته‌های صنعتی تبدیل کرده‌است که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
پودر جاذب در کشاورزی و باغداری
پودر جاذب اولین بار در دهه 1960 توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده به عنوان ماده‌ای مطمئن جهت بهبود و افزایش ظرفیت نگه‌داری آب در خاک، کاهش تنش خشکی و افزایش زمان بین دو آبیاری مورد بهره‌برداری قرار گرفت. جاذب‌های اولیه مبتنی بر پلیمر اکریلونیتریل متصل به مولکول‌های نشاسته بودند که با پیشرفت مهندسی شیمی، استفاده از پلیمرهای بر پایه نشاسته کاهش یافت و فناوری مدرن SAP با استفاده از پلیمرهای مشتق شده از هیدروکربن (بر اساس پلیمرهای اکریلیک متقابل خنثی شده با سدیم) شکل گرفت.
پودر جاذب در شرایط اقلیمی مختلف می‌تواند هم‌چون یک مخزن مینیاتوری عمل کرده و آب و رطوبت را در خود ذخیره نماید، به این ترتیب نه تنها مصرف آب تا ۳۰ درصد کاهش پیدا می‌کند بلکه از فرسایش خاک و تلفات گیاهان و درختان جلوگیری نموده و امکان کشت در مناطق خشک و شیبدار را نیز فراهم می‌کند.
پودر جاذب در تولیدات بهداشتی
پس از نتایج رضایت‌بخش استفاده از پودر جاذب در بخش کشاورزی، محققین به فواید آن در تولیدات بهداشتی و محصولات مصرفی برای مراقب‌های شخصی نیز پی بردند بدین شکل بود که از این پلیمرهای آبدوست در سال 1978 برای تولید نوار بهداشتی و در سال ۱۹۸۲برای تولید پوشک بچه استفاده شد.
هنگامی که پلیمرهای سوپر جاذب پلی آکریلات سدیم با مایعات آبی مانند ادرار، خون و یا ترشحات بدن تماس پیدا می‌کنند، پلیمر از طریق فرآیند اسمز آب را جذب کرده و به طرز قابل توجهی متورم می‌شود به همین علت پوشک و پد می‌توانند در هنگام نشستن یا دراز کشیدن در معرض مقادیر قابل توجهی از فشار بدن قرار گرفته و نم پس ندهند. از این ماده علاوه بر تولید پوشک برای ساخت انواع حوله‌های بهداشتی، پد و اسفنج‌های پزشکی نیز استفاده می‌شود.
پودر جاذب در محصولات دارویی و آرایشی
پودر سوپر جاذب به عنوان یک رطوبت‌گیر قوی در طیف گسترده‌ای از بسته بندی داروهای پزشکی و کالاهای آرایشی به اشکال گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. تولید کنندگان این گروه از محصولات با استفاده از خواص این نوع پودر، مانع از ایجاد رطوبت در بسته بندی داروها و وسایل آرایشی شده و به عدم فساد و افزایش طول عمر آن‌ها کمک می‌کنند. در شیوه‌های مدرن پزشکی از سوپر جاذب‌های اکریلیکی به منظور افزایش زمان آزاد سازی دارو در معده و ساخت پروتئین‌های خوراکی نیز استفاده می‌شود.
پودر جاذب در صنعت بسته بندی غذا
رطوبت و بخار آب یکی از عوامل تهدید کننده در حفظ سلامت و جلوگیری از فاسد شدن محصولاتی مانند گوشت، سبزیجات، میوه‌ها و غیره هستند به همین دلیل از پودرهای جاذب رطوبتی و بهداشتی برای افزایش کیفیت غذاها و خوراکی‌های بسته بندی شده و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها در آن‌ها استفاده می‌کنند. این پودرها ماندگاری محصول را افزایش داده و هیچگونه خطری برای انسان ندارند.
پودر جاذب در بتن سازی
بتن به عنوان یکی از مصالح پر کاربرد در صنعت ساخت و ساز به مرور زمان دچار تخریب می‌شود که این تخریب معمولا ناشی از ایجاد ترک و تخلخل در ساختار آن است. شکاف‌ها مقاومت مکانیکی بتن و یکپارچگی سازه کلی ساختمان را کاهش می‌دهند به همین علت در شیوه‌های پیشرفته، پودرهای جاذب را به ترکیب سیمان اضافه می‌کنند تا استحکام خمشی و فشاری آن را افزایش دهند. مهندسین بر این باورند که بتن‌های تولید شده با این فناوری عمر طولانی‌تری داشته و آسیب‌های زیست محیطی کمتری دارند.
پودر جاذب در ساخت برف مصنوعی
جالب است بدانید که از پودرهای جاذب برای ساخت برف مصنوعی یا فوری نیز استفاده می‌شود. برای ساخت این نوع برف فقط کافی است آب را به گرانول‌های پلیمری پودر اضافه کنید، با اینکار آب از طریق مولکول‌های پلی آکریلات سدیم جذب شده و منجر به انبساط فوق العاده پلیمر می‌شود، در نتیجه دانه‌ها متراکم شده و به شکل برف پودری در می‌آیند. از برف مصنوعی معمولا برای بازی‌های کودکان، انجام آزمایش‌های علمی، ایجاد ماکت‌های فصلی، پروژه‌های هنری و غیره استفاده می‌گردد.
سخن آخر
پودر جاذب هم اکنون در رده پر کاربردترین مواد پلیمری جهان قرار دارد که ۸۰ درصد آن صرف تولید پوشک و پدهای بهداشتی، پزشکی و آرایشی می‌شود. برای تهیه این ماده منحصربه‌فرد با بالاترین میزان کیفیت و رقابتی‌ترین قیمت تنها کافی است با کارشناسان فروش ما در هلدینگ بزرگ پرسال تماس بگیرید. ما در این مجموعه مفتخریم که انواع فرآورده‌های شیمیایی و پلیمری را از برترین تولید کنندگان این گونه محصولات در خارج از ایران خریداری نموده و با شرایطی استثنائی و بی‌واسطه در اختیار خریداران عزیز قرار می‌دهیم.
