پایان کار ساختمان با نصب پنل خورشیدی در 1404

با توجه به سیاست‌های جدید توسعه پایدار و حمایت‌های دولتی در سال ۱۴۰۴، خرید پنل خورشیدی و نصب آن به عنوان گام نهایی در فرآیند پایان کار ساختمان مورد توجه ویژه قرار گرفته است. بسیاری از سازندگان و مالکان برای دریافت پایان کار ساختمان، موظف به اجرای راهکارهای انرژی‌محور از جمله نصب سیستم‌های فتوولتائیک شده‌اند. در این مقاله از «پرسال»، به بررسی همه‌جانبه  از این الزام نوظهور، مزایا، روند اجرایی، نکات فنی و قانون نصب اجباری پنل خورشیدی برای ساختمان‌های نوساز آن می‌پردازیم تا هر آنچه باید در این زمینه بدانید را در اختیارتان قرار دهیم.

بررسی جدیدترین قانون الزام نصب پنل خورشیدی در ساختمان‌ها (قوانین دریافت پایان کار در سال ۱۴۰۴)

در سال‌های اخیر، روند جهانی به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ ویژه انرژی خورشیدی شتاب گرفته و ایران نیز در همین مسیر، با تصویب قوانینی تازه، گام‌هایی مؤثر برداشته است. از جمله اقدامات مهم در این زمینه، مصوبه جدید دولت است که از سال ۱۴۰۴ نصب پنل خورشیدی را برای برخی از ساختمان‌ها الزامی می‌کند.

مطابق این دستورالعمل، تمامی ساختمان‌های تجاری، اداری و مسکونی با شرایط مشخص (شامل ساختمان‌های ۴ طبقه و بالاتر یا با زیربنای بیش از ۱۰۰۰ متر مربع) که متقاضی دریافت انشعاب برق هستند، ملزم به نصب پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام، پارکینگ یا فضای محوطه خواهند بود. این اقدام در راستای سیاست کلان کشور برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، حفاظت از محیط‌ زیست، کاهش آلودگی هوا، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و البته توسعه فرصت‌های شغلی در حوزه فناوری‌های نوین انرژی اتخاذ شده است.

این قانون چه تغییری در شیوه شهرداری ایجاد می‌کند؟

این قانون در واقع تغییر مهمی در شیوه برنامه‌ریزی شهری و صدور مجوز پایان ‌کار ساختمان‌ها ایجاد خواهد کرد. سازندگان برای دریافت پایان ‌کار در سال ۱۴۰۴ و بعد از آن باید تأییدیه نصب پنل خورشیدی از سازمان‌های مربوطه دریافت کنند. این الزام نه تنها جنبه ‌زیست محیطی دارد، بلکه به لحاظ اقتصادی نیز می‌تواند در بلندمدت برای مالکان سودآور باشد. این الزام قانونی همچنین بستری مناسب برای بهره‌برداری از تفاهم‌نامه‌های جدید دولت با نهادهایی مانند وزارت نیرو، سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و وزارت راه و شهرسازی فراهم کرده که هدف آن، کاهش هزینه‌های اولیه و آسان‌سازی فرآیند نصب و بهره‌برداری از پنل‌های خورشیدی است.

از سال ۱۴۰۴ چه ساختمان‌هایی ملزم به نصب پنل خورشیدی هستند؟

بر اساس قانون الزام خرید پنل خورشیدی برای دریافت پایان کار ساختمان، نصب پنل خورشیدی محدود به ساختمان‌های خاصی نیست، بلکه طیف وسیعی از ساختمان‌ها را در بر می‌گیرد. در صدر این فهرست، ساختمان‌های تجاری، اداری و مسکونی قرار دارند که یا چهار طبقه و بیشتر دارند یا زیربنای آن‌ها بیش از هزار متر مربع است.

همچنین ساختمان‌هایی که از سال ۱۴۰۴ به بعد شروع به ساخت می‌کنند و درخواست پروانه ساخت دارند، مشمول این قانون خواهند شد. در کنار این الزامات ساختاری، منطقه جغرافیایی نیز یک عامل مهم است. به عبارت دیگر، ساختمان‌هایی که در مناطق پرتابش خورشید واقع شده‌اند، مشمول الزام قطعی نصب پنل‌های خورشیدی هستند؛ حتی اگر از نظر تعداد طبقات یا زیربنا در آستانه این قانون قرار نگیرند.

چرا ساختمان‌های تجاری و اداری باید از پنل خورشیدی استفاده کنند؟

ساختمان‌های تجاری مانند پاساژها، مراکز خرید بزرگ و برج‌های تجاری، به دلیل مصرف بالای انرژی در صدر فهرست مشمولان نصب و خرید پنل خورشیدی قرار دارند. این ساختمان‌ها با نصب پنل خورشیدی می‌توانند علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف برق، مازاد انرژی تولیدی را نیز به شبکه برق ملی بفروشند و درآمدزایی داشته باشند. همچنین، ساختمان‌های اداری نظیر ادارات دولتی، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز نظامی نیز با توجه به مصرف بالای برق خود، مورد توجه قانون‌گذار قرار گرفته‌اند.

اجرای این قانون در این ساختمان‌ها نه تنها مزایای اقتصادی دارد، بلکه به عنوان الگویی برای ترغیب عمومی نیز عمل می‌کند.

آیا قانون الزام نصب پنل خورشیدی برای ساختمان‌های مسکونی نیز صدق می‌کند؟

در مورد ساختمان‌های مسکونی، این الزام برای واحدهای با بیش از چهار طبقه یا با زیربنای بالای هزار متر مربع اعمال می‌شود. این بخش از قانون می‌تواند در ابتدا نگرانی‌هایی بابت هزینه‌ها ایجاد کند، اما مزایای بلندمدت آن مانند کاهش هزینه برق مصرفی و امکان فروش برق مازاد، آن را به یک سرمایه‌گذاری مقرون‌به‌صرفه تبدیل می‌کند. به این ترتیب، قانون الزام نصب پنل خورشیدی، رویکردی چندجانبه دارد که ساختمان‌های مختلف را بر اساس معیارهای فنی و منطقه‌ای در بر می‌گیرد و همه‌ی ذینفعان را به مشارکت در آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر ترغیب می‌کند.

آیا از انرژی خورشیدی ساختمان‌ها می‌توان کسب درآمد کرد؟

یکی از سؤالات مهم مالکان و سرمایه‌گذاران ساختمانی در مواجهه با الزام نصب پنل‌ خورشیدی برای دریافت پایان کار ساختمان این است که آیا می‌توان از این سیستم‌ها درآمدی نیز کسب کرد یا خیر؟ پاسخ کوتاه این است: بله، امکان کسب درآمد از انرژی خورشیدی وجود دارد و حتی می‌توان گفت این مورد یکی از انگیزه‌های اصلی گسترش استفاده از پنل‌های خورشیدی در دنیا به شمار می‌رود.

پنل‌های خورشیدی علاوه بر آنکه مصرف انرژی ساختمان را کاهش می‌دهند، این قابلیت را دارند که مازاد برق تولید شده را وارد شبکه برق ملی کنند. این فرآیند، نه تنها در کشورهایی مانند آلمان و آمریکا رایج است، بلکه در ایران نیز به عنوان یک راهکار رسمی از سوی دولت پذیرفته شده و چارچوب قانونی آن تعریف شده است.

به این ترتیب، طبق ماده ۱۶ قانون برق ایران، فروش برق نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت بیش از ۵ مگاوات میسر شده است. همچنین، صاحبان صنایع با مصرف بیش از ۱ مگاوات موظف‌اند بخشی از برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های خورشیدی تأمین کنند. این الزام به تدریج افزایش می‌یابد و برای ظرفیت‌های بالاتر از ۵ مگاوات نیز اعمال می‌شود.

در راستای قانون فروش برق پنل خورشیدی، مشترکین و تولیدکنندگان برق با ظرفیت بیش از ۵ مگاوات باید برق تولیدی یا مصرفی خود را از طریق بورس انرژی عرضه یا خریداری کنند. خرید و فروش خارج از بورس برای این دسته از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان معتبر نیست و قراردادهای آن کان‌لم‌یکن محسوب می‌شود.

قیمت خرید برق از نیروگاه‌های خورشیدی و سایر صنایع با ظرفیت بالای ۵ مگاوات نیز بر اساس تعرفه‌های ابلاغی وزارت نیرو محاسبه می‌شود که معمولا با توجه به نرخ قراردادهای تبدیل انرژی و ضریب‌های تعدیلی تعیین می‌‌گردد.

سایر موارد مهم در زمینه نصب و خرید پنل خورشیدی

در صورتی که مالک قصد دارد مازاد برق تولیدی را بفروشد، لازم است قرارداد خرید تضمینی برق با شرکت برق منعقد شود. این قرارداد معمولا دارای مدت زمان مشخص (مانند ۲۰ ساله) و تعرفه ثابت است که سودآوری سرمایه‌گذاری را تضمین می‌کند. علاوه بر مجوزهای فوق، تجهیزات مورد استفاده در پروژه نیز باید دارای تأییدیه استانداردهای ملی و بین‌المللی باشند.

استفاده از تجهیزات فاقد استاندارد ممکن است منجر به عدم صدور تأییدیه نهایی و ایجاد خطرات فنی شود. در نهایت، راه‌اندازی و نصب سیستم خورشیدی باید توسط شرکت‌ها یا کارشناسان دارای صلاحیت فنی صورت گیرد.

سخن آخر

در نهایت، باید گفت که در پایان پروژه‌های ساختمانی، یکی از اقدامات هوشمندانه‌ای که می‌تواند ارزش ملک را افزایش دهد و هزینه‌های انرژی را کاهش دهد، نصب پنل خورشیدی است. در سال ۱۴۰۴، با رشد چشمگیر فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر و حمایت‌های دولتی، نصب پنل خورشیدی به یکی از گزینه‌های اصلی برای اتمام پروژه‌های ساختمانی تبدیل شده است که شما می‌توانید با استفاده از راهنمای ارائه شده در این مقاله نسبت به خرید پنل خورشیدی، کسب مجوزهای لازم و چگونگی نصب آن طبق قوانین کشور اقدام نمایید.