روش های گرید بندی انواع چوب
کیفیت و جلوههای بصری چوب، تحتتأثیر نوع درخت و درجه کیفی الوار آن است. در واقع چوب درختان مختلف، ویژگیهای منحصربهفردی دارند که آنها را از هم متمایز میکند. سازندگان و تولیدکنندگان چوب در جهان نیز براساس همین تفاوتها این ماده پرکاربرد را درجهبندی میکنند. در فرآیند طبقهبندی چوب فاکتورهای مهمی چون: ویژگیهای بصری، اندازه، ثبات ابعادی، میزان مقاومت، درصد رطوبت و مواردی از این دست در نظر گرفته میشود. مجموع این صفات به کاربران کمک میکند تا هنگام خرید انواع چوب گزینههای متناسب با پروژه خود را انتخاب کنند. برای آشنایی بیشتر با نحوه گرید بندی چوب مطالعه این مقاله از «پرسال» را از دست ندهید.
منظور از گرید بندی چوب چیست؟
چوب به عنوان یک ماده سلولزی متخلل، مانند هر محصول تولیدی دیگری دارای درجات مختلف است. این درجهبندی اساسا برمبنای ابعاد، درجه گرده بینه و میزان عیوب این متریال طبیعی صورت میگیرد. گریدبندی چوب فرآیندی پیچیده است که طی آن الوار درختان باتوجه به ویژگیهای گوناگون مثل: نوع بافت، وزن، تراکم، تعداد گرهها، منطقه رشد، ابعاد، روش تولید، میزان مقاومت، درجه الاستیسیته و … چوب ارزیابی میشوند.
تا قبل از سال 1898، کارخانجات چوببری از معیارهای محلی برای دستهبندی و عرضه چوب استفاده میکردند اما از سال 1898 به بعد قوانین درجهبندی برای عرضه چوب استاندارد شد. در ابتدا فاکتورهای اندازه و تعداد عیوب موجود در چوب مورد بررسی قرار میگرفت اما در سال 1932علاوه بر اندازه و تعداد عیوب، تعداد قلمههای واضح در هر تخته نیز به سایر فاکتورها اضافه شد تا اینکه این شاخصها به مرور کاملتر شده و به کیفیت عصر حاضر رسید. بهطورکلی قوانین درجه بندی چوب بیش از 100 سال پیش توسط انجمن ملی چوب سخت آمریکای شمالی (NHLA) ایجاد شد که هنوز هم مبنای گریدبندی چوب است. البته برخی از کشورها درجهبندیهای خاص خود را دارند.
توجه داشتهباشید که درجه چوب را نباید با کیفیت، که به محصول نهایی پس از طی مراحل ساخت اشاره دارد، اشتباه گرفت. بر این اساس، گرید چوب بیانگر آن دسته از ویژگیهای طبیعی و ذاتی چوب است که توسط انسان دستکاری و تغییر نکردهباشد، بهطور مثال میتوان چوبی با درجه پایین را با بالاترین استانداردها تولید کرد و به بازار عرضه نمود، در حالیکه خود آن چوب از نظر ماهیتی محصول چندان مطلوبی نباشد، به همین علت است که درک درجات مختلف چوب، به کاربران کمک میکند تا بهترین چوب را با توجه به نیازهای خاص خود برای پروژههای مختلف انتخاب کنند، مثلا چوبهایی که تراکم بیشتری دارند بهترین گزینه برای پروژههای ساختمانی هستند.
انواع گرید چوب
همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم، درجهبندی الوار چوب بر اساس میزان استحکام، درجه رطوبت، اصالت ظاهر، تعداد گرهها و عیوب موجود در بافت آن انجام میشود. بهطورکلی چوب را از دو بعد بصری و مکانیکی (ماشینی) درجهبندی میکنند. در گرید بندی مکانیکی ویژگیهای مقاومت یک قطعه چوب ارزیابی میشود که این عملیات معمولا با اندازهگیری سفتی الوار در هنگام اعمال بار توسط دستگاه درجه بندی مقاومت صورت میگیرد. در گرید بندی بصری نیز ویژگیهای ظاهری و میزان عیوب طبیعی هر قطعه چوب بررسی میشود. به یاد داشتهباشید که فرآیند این اصالتسنجی و گرید بندی در کشور مبدأ و مطابق با استانداردهای بینالمللی تعیین می شود. تولیدکنندگان چوب بهطور معمول محصولات تولیدی خود را در ۴ گرید رایج زیر عرضه میکنند:
-
چوب گرید A
این گرید بالاترین درجهای است که برای تولید چوبهای طبیعی در نظر گرفته شده و بیانگر بینقص بودن ظاهر، ابعاد و سایر ویژگیهای فنی چوب است، بنابراین هنگام خرید چوب روسی و یا سایر چوبهای موجود در بازار، با دیدن گرید A انتظار میرود که چوب مد نظر بافتی یکدست و یکنواخت با سطحی صاف، بدون گرههای نامنظم، بدون خالهای بزرگ و ترکخوردگی داشتهباشد. این نوع چوب از بهترین درجه مقاومت و استحکام برخوردار است. ابعاد چوبهای گرید A از نظر طولی و عرضی کاملا یکسان هستند. بدیهی است که قیمت چوب گرید A نسبت به سایر درجات چوب گرانتر است. بهطورکلی این چوب دارای ظاهری بکر با خواص ساختاری عالی و کیفیت استثنایی است که بیشتر در پروژههای لوکس و حرفهای مورد استفاده قرار میگیرد.
-
چوب گرید B
چوبهای گرید B نیز دارای بافتی منسجم با گرههای منظم هستند که آثاری از پوسته پوسته شدن در آنها دیده نمیشود. در این درجه چوب، کمابیش رگههای اندکی از کجی و خالهای بزرگ با فواصل زیاد از هم دیده میشود. این نوع چوب از نظر مقاومت و استحکام اگرچه به پای چوبهای گرید A نمیرسد اما همچنان نسبت به سایر گریدها از نمره بالایی برخوردار است.
-
چوب گرید C
با در نظر گرفتن ویژگیهای چوبهای گرید B وA میتوان انتظار داشت که چوب گرید C از نظر ظاهری دارای آثار محدودی از پوسته شدن و ناصافی باشد. همچنین فاصله خالها در این نوع گرید معمولا بهم نزدیکتر و در نتیجه بیشتر است. دو سر این چوب ممکن است حالت کاملا مکعبی نداشته و در بعضی نقاط U شکل باشد. درجه مقاومت و تابآوری این درجه از چوبها نیز نسبت به دو گرید قبلی کمتر است.
-
چوب گرید D
با خرید این گرید از چوب نباید انتظار محصولی درجه یک و بینقص را داشتهباشید زیرا طبق درجهبندی چوب، محصولات گرید D عموما حاوی خالهای متعدد، گرههای نامنظم، عدم یکدست بودن رنگ در بعضی نقاط، برجستگیهای بیشتر و مقاومت فیزیکی کمتر هستند. همچنین در این گرید، تراکم بخشهای بیرونی نسبت به بخشهای درونی بسیار کمتر از سایر درجات چوب است.
- چوب گرید AB
همانطور که از نام این گرید پیداست چوبهای پالتبندی شده در این طیف دارای ترکیبی از درجات A و Bهستند. تولید و عرضهکنندگان چوب برای اقتصادی کردن قیمت چوبهای مرغوب این دو درجه، گاها آنها را با ظرفیت ۳۵ الی ۴۰ درصد چوب گرید A و ۶۰ الی ۶۵ درصد چوب گرید B به صورت مخلوط در یک پالت بارگیری و به فروش میرسانند. این شیوه در مورد سایر گریدهای ترکیبی نیز رایج است، بنابراین شما میتوانید برای مدیریت بهینه بودجه خود هنگام خرید چوب راش یا سایر چوبهای موجود در بازار، این گریدهای ترکیبی را تهیه نمایید.
علاوه بر موارد بالا، از درجهبندی کمی چوب برای بیان ویژگیهای ذاتی و حیطه کاربرد آن نیز استفاده میکنند مثلا چوبهای درجه یک که دارای کیفیت ممتاز هستند معمولا برای پروژههای ساختمانی و دکوراتیو خاص استفاده میشوند اما چوبهای درجه چهار عموما صرف اهداف غیرسازهای و یا پروژههای با حساسیت کمتر مانند: ساخت سازههای موقت، تخته چندلا، پالت و … میشوند.
بیشتر بخوانیم! چند نوع چوب روسی داریم و هر کدام چه کاربردهایی دارند؟
انواع روشهای گرید بندی چوب
از آنجاییکه خواص فیزیکی و مکانیکی چوب نه فقط در بین گونهها، بلکه از جنگلی به جنگل دیگر و حتی از درختی با درخت دیگر متفاوت است معمولا از دو سیستم موازی؛ گرید بندی بصری و گرید بندی ماشینی برای بررسی کیفیت ذاتی چوب استفاده میکنند. در روش بصری تمام گرهها، عیوب، ترکها و نقصهای چوب توسط کارشناسان ارزیاب چک میشود اما در شیوه ماشینی اینکار با استفاده از دستگاهها و حسگرهای مدرن مجهز به اشعه ایکس انجام میشود. به این ترتیب تمامی جزییات چگالی، اندازه، موقعیت گرهها و … چوب با ضریب خطای کمتر مورد ارزیابی قرار میگیرد که البته این روش هزینه بالایی دارد و کمتر مورد استقبال است.
جمع بندی مقاله
درجه بندی چوب یک معیار مهم برای بیان تراکم و استحکام، وضعیت گره و خالها، مقاومت فیزیکی و سایر ویژگیهای ظاهری و ساختاری این محصول است. به این ترتیب درجه چوبی که انتخاب میکنید تفاوت زیادی در جلوههای بصری، استحکام و دوام ساختار نهایی پروژه شما ایجاد میکند. اصولا چوب درجهبندی شده معیار استاندارد شدهای از کیفیت و عملکرد را عیان نموده و ضایعات را به حداقل میرساند.
ویژگیهای بصری، قابلیتهای فیزیکی و کاربرد چوب مهمترین معیار گرید بندی این محصول پرطرفدار هستند که تولیدکنندگان برای بررسی این عوامل، از انواع روشهای ماشینی و بصری استفاده میکنند. ما در مجموعه پرسال مفتخریم که به عنوان واردکننده برتر انواع چوب در ایران، امکان خرید چوبهایی با کیفیت درجه یک و قیمتی رقابتی را برای عموم متقاضیان فراهم نمودهایم. بدین منظور جهت استعلام قیمت چوب یولکا و یا سایر چوبهای وارداتی مانند: چوب یولکا، ساسنا، نراد، چوب راش، ترمووود و … کافی است از طریق راههای ارتباطی موجود با کارشناسان شرکت پرسال تماس بگیرید.